Communicatie-inflatie te lijf met beeldtaal

De hedendaagse mens ontvangt op een dag meer boodschappen dan zijn 19e eeuwse voorvader zijn hele leven. De ‘communicatiedruk’ is enorm. Elke dag komen er nieuwe media bij. We hebben steeds meer technische hulpmiddelen om snel deel uit te maken van dat razendsnelle informatieproces. Altijd up to date. Tenminste, zo lijkt het.

‘Ontlezing’
Er is namelijk sprake van een echte ‘communicatie-inflatie’: hoe meer boodschappen er op ons af worden gevuurd, hoe minder we ons er voor open stellen. Gevolg: communicatie wordt minder effectief. Bovendien zijn we steeds minder bereid (en in staat) zijn om moeite te doen om informatie tot ons te nemen. Steeds minder mensen lezen een krant. Wie leest er nog een gebruiksaanwijzing? De ‘ontlezing’ van Nederland – ook in het onderwijs – voltrekt zich onzichtbaar. Maar razendsnel.

Logisch dat bedrijven en overheden steeds meer moeite moeten doen om hun doelgroep te bereiken. Effectieve marketing is nog steeds afhankelijk van een snelle en aansprekende doelgroepcommunicatie. Op het juiste moment. Dat geldt niet alleen voor bedrijven. Onze democratie is immers gebaseerd op een open communicatie tussen burgers en overheid. Vice versa.

Beeldtaal
Zijn wij immuun voor de hoeveelheid boodschappen die ons om de oren vliegt? Uiteraard is er ook een andere kant. Er zijn gelukkig ook ontwikkelingen die de communicatie tussen bedrijven en overheden en hun doelgroepen bevorderen. Immers, niet alleen de techniek verandert. Ook de ‘taal’ wordt anders. Bedrijven als Microsoft en (vooral) Apple verrijken de wereld met beeldtalen. Denk aan menusturing en icoonsturing. Door middel van een eenvoudig plaatje wijst de computer of ander apparaat je de weg. Mensen raken gewend aan beelden. Het kost minder tijd en moeite dan het doorworstelen van een tekst.

Narrowcasting
Een andere vernieuwing, die aansluit bij de behoefte aan snelle beeldtaal, is het gebruik van eenvoudige filmpjes. De werking van een apparaat, het verloop van een procedure of een virtuele rondleiding worden in slechts twee minuten uit de doeken gedaan. Deze vorm van narrowcasting vertelt meer dan duizend woorden. Je ziet deze techniek steeds meer op websites, in ontvangst- en wachtruimtes, etc. En niet alleen bij de innovatieve bedrijven en vooruitstrevende overheden. Op websites presenteren kandidaten zichzelf met een filmpje aan potentiële werkgevers. En andersom.

Beeldtaal spreekt
De voordelen zijn oneindig. De filmpjes maken lezen overbodig: een stem vertelt het verhaal. De kijker wordt direct ‘in het verhaal gezogen’, raakt emotioneel betrokken en kijkt vrijwel altijd het filmpje helemaal uit. Dit in tegenstelling tot internetpagina’s, die vaak snel worden weggeklikt. Het overbrengen van een boodschap door middel van beeld heeft meer effect. Beeld blijft langer ‘hangen’ dan een tekst.

Door: Hans Bouma

De auteur is directeur van Hans Bouma Informatieve Producties te Wierden.